مستوران، شهری در دل تاریخ است که در آن داستان های کهن به تصویر کشیده می شود و سیمرغ، پرنده ای افسانه ای در آسمان این شهر پرواز می کند.
سریال مستوران با ماجرای دزدیده شدن کودکی به اسم لطفعلی آغاز می شود. این دزدی مرموز در یکی از روزهایی که کاروان شادی به شهر رسیده توسط یکی از افراد قبیله ای به نام قبیله ی وحشیان انجام می شود. لطفعلی پسر لیث عطار و لطیفه خاتون است. پدر و مادر برای پیدا کردن فرزند با اتفاق های عجیبی روبرو می شوند. آنها به دنبال راهی هستند تا به هر قیمت کودکشان را پس بگیرند امّا موانع زیادی بر سراهشان خواهد بود.
شهرک مستوران چند کیلومتری دورتر از شهر و هیاهوی آن، واقع در احمدآباد مستوفی، ساخته شد.
داستان مستوران بر اساس قصه های کهن ایرانی به انتخاب محمد حنیف از پژوهشگران نام آشنای ادبیات داستانی و رماننویسانی است که سالهای سال است در دنیای تاریخ و قصههایش سفر کرده و کتابها نوشته است. حنیف از نظریهپردازان حوزه ادبیات هم هست و تا امروز بیشتر از سی و اندی اثر در قالب پژوهش و رمان منتشر کرده است. او پژوهش را در این زمینه آغاز کرد و طرحی که مثل زیربنای اصلی هر سازهای اصلیترین نقش را در شکلگیری دیگر اجزای قصه داشت، روی کاغذ پیاده کرد. از بعضی آثار مکتوب همچون «هزار و یک شب»، «هزار و یک روز»، «جوامعالحکایات و لوامع الروایات»، «تاریخ بیهقی» و اغلب آثار ادبی و فرهنگ و ادب عامه ی مکتوب گذشته، سود جست، از بعضی قصههای فولکلوریک مکتوب و همچنین قصههای گردآوری شده در واحد فرهنگ مردم مرکز تحقیقات صدا و سیما نیز بهرههایی برد. همینطور از دیوانهای شعر شاعران گذشته و حتی پژوهشهایی در حوزه ی قصههای عامه در کنار این منابع و مآخذ کتبی و قصههای ظهر جمعه رادیو نیز یکی از منابع مستوران شد، که با الهام از این مجموعه داستان، رمان مستوران نوشته و از آن فیلمنامه ها اقتباس شد.
مسعود آب پرور به عنوان کارگردان مستوران (از قسمت 7 تا 26) چنین می گوید: اصولا افسانه، یک پدیده جهانی و بینالاذهانی است. پیش از این که ما پا به این جهان بگذاریم، در واقع افسانهها با ما بودند و سینه به سینه و گوش به گوش و شانه به شانه با نیاکان ما آمدهاند و به امروز رسیدهاند. همه ما هم از کودکی با افسانهها و متلها و مثلها آشنا میشویم و اصلا جهانبینیمان با این افسانهها شکل میگیرد. نسل جدید هم به قدری انیمیشن و فیلمهای تخیلی و افسانهای میبیند که زمینه پذیرش این ماجرا را دارد. ضمن این که ما در این سریال به دوره خاصی اشاره نمیکنیم. مستوران یک قصه ی انسانی است. همانطور که در قصههای شکسپیر به وجوه انسانی پرداخته شده و درعینحال بهشدت امروزی است. بنابراین مباحث، مباحث انسانی است. در نتیجه هیچوقت اینجور مسائل کهنه نمیشوند. ممکن است فضاها قدیمی باشد و لباسها کهنه، اما حرفها، حرفهای کهنهنشدنی است.
در این پروژه، حمیدرضا آذرنگ، نازنین فراهانی، بیژن بنفشه خواه، رویا میرعلمی، الهام جعفرنژاد، عیسی یوسفی پور، رسول نقوی، قربان نجفی، حامد محمودی، مزدک رستمی، الهه خادمی، محمد اشکانفر، عبدالرضا نصاری، حمید رضا معدن کن، سحر غمخوار، علی شجاع، ناصر علی پاشا، مهدی ابراهیمی، حمید ابراهیمی، حسن همتی، میثم چگینی، رابعه اسکویی، علی دهکردی، مسعود آب پرور، صفا آقاجانی، یدالله شادمانی، جواد انصافی، اسدالله یکتا، علی دیده بان، آریا نرج آبادی، سلما قهرمانی، گلبرگ محمدی از جمله بازیگرانی هستند که مقابل دوربین مستوران قرار گرفته اند.
تهیهکننده: عطا پناهی، کارگردان: مسعود آبپرور و سید جمال سید حاتمی؛ نویسندگان: محمد حنیف، فائزه یارمحمدی و یزدان کاظمی؛ مدیر تولید: اکبر کاظمی؛ مدیر تصویربرداری: مسلم تهرانی؛ مدیرصدابرداری: میثم یاردیلو؛ مدیر برنامه ریزی: علی جودی؛ طراحی و ترکیب صدا: حسین قورچیان؛ اصلاح نور و رنگ: فربد جلالی؛ آهنگساز: علی سینا رضانیا؛ گروه تدوین: حسن حسندوست و عماد خدابخش؛ طراح لباس: ژاله زکی زاده؛ طراح گریم: احسان روناسی؛ طراح صحنه: مرتضی پورحیدری؛ منشی صحنه: سحر غمخوار؛ دستیار اول کارگردان: محمدرضا اصلی، حمیده مقدسی؛ سرپرست جلوه های ویژه بصری: محمد برادران؛ مدیر تدارکات: مهدی شهرباف؛ عکاسان: مریم سعیدپور و محمد نبی خانی؛ کارگردان پشت صحنه: آیدا آب پرور؛ سردبیر کتاب هنری: سارا بلبلی؛ مشاور رسانهای: مهرداد معظمی؛ روابط عمومی: بهنام توفیقی؛ مجری طرح: استودیو فیلم و سریال بادبان؛ محصول: سازمان هنری رسانه ای اوج.
این سریال محصول سازمان هنری رسانه ای اوج و مجری طرح این مجموعه استودیو بادبان است که هر شب بجز پنجشنبه و جمعه در ساعت 22:15 از شبکه یک سیما پخش می شود.